راهنمای کامل نگهداری فیکوس رتوزا

گیاه فیکوس رتوزا (Ficus retusa)، که با نام‌های دیگری همچون فیکوس بونسای و فیکوس میکروکارپا نیز شناخته می‌شود، یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی و بونسای است که به دلیل ظاهر زیبا، سازگاری بالا و نگهداری نسبتاً آسان، مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان به گیاهان قرار گرفته است. این گیاه که از خانواده موراسه (Moraceae) است، بومی مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری آسیا است و به خاطر برگ‌های سبز براق، تنه جذاب و قابلیت شکل‌دهی به عنوان بونسای، انتخابی ایده‌آل برای دکوراسیون داخلی محسوب می‌شود.

فیکوس رتوزا به عنوان یکی از گیاهان بونسای محبوب، نیازمند توجه و مراقبت‌های خاصی است تا به بهترین شکل ممکن رشد کرده و زیبایی خود را حفظ کند. این گیاه نه تنها به عنوان یک عنصر زیبایی‌بخش در فضاهای داخلی عمل می‌کند، بلکه با تصفیه هوا و ایجاد حس طراوت و آرامش، تاثیر مثبتی بر محیط اطراف خود دارد. از آنجا که فیکوس رتوزا می‌تواند به شرایط مختلف نوری و محیطی تطبیق پیدا کند، به یکی از گزینه‌های مناسب برای کسانی که تازه به نگهداری گیاهان آپارتمانی یا بونسای علاقه‌مند شده‌اند، تبدیل شده است.

در این مقاله، به بررسی نکات و روش‌های اساسی برای نگهداری از گیاه فیکوس رتوزا خواهیم پرداخت. از انتخاب مکان مناسب گرفته تا نحوه آبیاری، تغذیه، هرس و تکثیر این گیاه، تمامی جوانب مورد نیاز برای داشتن یک گیاه شاداب و سالم را پوشش خواهیم داد. هدف ما این است که با ارائه راهنمایی‌های کاربردی و جامع، شما را در نگهداری هرچه بهتر این گیاه محبوب یاری کنیم و به شما کمک کنیم تا از زیبایی و طراوت فیکوس رتوزا در محیط زندگی خود لذت ببرید.

انواع گونه‌های گیاه فیکوس رتوزا

گیاه فیکوس رتوزا (Ficus retusa)، یکی از اعضای خانواده موراسه (Moraceae)، گیاهی محبوب در میان علاقه‌مندان به گیاهان آپارتمانی و بونسای است. این گیاه به دلیل سازگاری بالا، ظاهر زیبا و تنوع گونه‌هایش بسیار مورد توجه قرار گرفته است. فیکوس رتوزا دارای چندین گونه و واریته متفاوت است که هر یک ویژگی‌ها و خصوصیات منحصر به فردی دارند. در اینجا به بررسی برخی از معروف‌ترین گونه‌های گیاه فیکوس رتوزا می‌پردازیم.
۱. فیکوس رتوزا (Ficus retusa)

ویژگی‌ها: این گونه اصلی فیکوس رتوزا با برگ‌های براق و سبز تیره و تنه‌های ضخیم و مقاوم شناخته می‌شود. این گیاه به طور گسترده‌ای به عنوان بونسای مورد استفاده قرار می‌گیرد و به دلیل مقاومت بالا و سازگاری با شرایط مختلف، بسیار محبوب است.

شرایط نگهداری: فیکوس رتوزا به نور غیرمستقیم و متوسط تا زیاد نیاز دارد. خاک با زهکشی خوب و آبیاری منظم برای این گیاه مناسب است. همچنین، هرس منظم برای حفظ شکل بونسای ضروری است.
۲. فیکوس میکروکارپا (Ficus microcarpa)

ویژگی‌ها: این گونه نیز با نام فیکوس رتوزا شناخته می‌شود و یکی از محبوب‌ترین گونه‌های فیکوس برای بونسای است. برگ‌های کوچک و براق آن به رنگ سبز تیره هستند و تنه‌های این گیاه می‌توانند به شکل‌های جذاب و هنری شکل بگیرند.

شرایط نگهداری: فیکوس میکروکارپا به نور غیرمستقیم متوسط تا زیاد نیاز دارد. خاک با زهکشی خوب و آبیاری منظم برای این گیاه مناسب است. همچنین، محیطی با رطوبت متوسط برای رشد بهتر این گیاه توصیه می‌شود.
۳. فیکوس نیتیدا (Ficus nitida)

ویژگی‌ها: این گونه با برگ‌های سبز روشن و براق شناخته می‌شود و به عنوان یکی از گونه‌های مقاوم فیکوس رتوزا محسوب می‌شود. فیکوس نیتیدا به عنوان یک گیاه آپارتمانی و همچنین در فضای باز در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری استفاده می‌شود.

شرایط نگهداری: فیکوس نیتیدا به نور غیرمستقیم و روشن نیاز دارد و خاک با زهکشی خوب برای آن مناسب است. آبیاری منظم و محیطی با رطوبت متوسط برای این گیاه توصیه می‌شود.
۴. فیکوس بنجامین (Ficus benjamina)

ویژگی‌ها: اگرچه فیکوس بنجامین به طور خاص یک گونه از فیکوس رتوزا نیست، اما به دلیل شباهت‌ها و محبوبیت آن در میان گیاهان آپارتمانی، ذکر آن ضروری است. این گونه دارای برگ‌های کوچک و براق به رنگ سبز تیره است و به دلیل قابلیت شکل‌پذیری بالا، به عنوان بونسای نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شرایط نگهداری: فیکوس بنجامین به نور غیرمستقیم متوسط تا زیاد نیاز دارد و خاک با زهکشی خوب برای آن مناسب است. آبیاری منظم و هرس منظم برای حفظ شکل و زیبایی گیاه ضروری است.
۵. فیکوس الاستیکا (Ficus elastica)

ویژگی‌ها: این گونه نیز به نام فیکوس هندی یا فیکوس لاستیکی شناخته می‌شود و دارای برگ‌های بزرگ و براق به رنگ سبز تیره است. اگرچه فیکوس الاستیکا به طور مستقیم یکی از گونه‌های فیکوس رتوزا نیست، اما به دلیل شباهت‌ها و استفاده گسترده در نگهداری به عنوان گیاه آپارتمانی، به آن اشاره می‌شود.

شرایط نگهداری: فیکوس الاستیکا به نور غیرمستقیم متوسط تا زیاد نیاز دارد و خاک با زهکشی خوب برای آن مناسب است. آبیاری منظم و محیطی با رطوبت متوسط برای این گیاه توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری

گیاه فیکوس رتوزا دارای گونه‌ها و واریته‌های متنوعی است که هر یک دارای ویژگی‌ها و ظاهر منحصر به فردی هستند. از فیکوس رتوزا و میکروکارپا با برگ‌های کوچک و براق تا فیکوس بنجامین و الاستیکا با برگ‌های بزرگتر، هر یک از این گونه‌ها می‌توانند به زیبایی و تنوع دکوراسیون داخلی شما بیفزایند. با انتخاب گونه مناسب و رعایت شرایط نگهداری هر یک، می‌توانید از زیبایی و طراوت این گیاهان در محیط زندگی خود لذت ببرید.

نکات مهم در نگهداری

نور لازم برای فیکوس رتوزا

این گیاه به نور روشن اما غیر مستقیم، بسیار علاقمند است. البته می تواند مقداری نور مستقیم خورشید را نیز تحمل کند اما نور بیش از حد مستقیم آفتاب قطعا می تواند برگ ها را بسوزاند و باعث آسیب آن شود. می توانید بونسای خود را نزدیک پنجره قرار دهید که نور روشن اما فیلتر شده از آن عبور می کند. تامین نور لازم در روش نگهداری بونسای رتوزا یک عامل مهم در رشد و شاداب بودن این گیاه است.

آبیاری لازم فیکوس رتوزا

آبیاری فیکوس رتوزا باید زمانی انجام شود که خاک کمی خشک شده باشد. آبیاری به اندازه‌ایی باشد که آب از زیرگلدان خارج شود. آب نباید در سطح خاک باقی بماند و باید به سرعت خارج شود. هرگز اجازه ندهید خاک کاملا خشک شود. فیکوس گاهی اوقات می‌تواند آبیاری بیش از حد و آبیاری کم را تحمل کند. اما تداوم شرایط منجر به خشک شدن آن می‌شود.

تغذیه و کود دهی فیکوس رتوزا

PK 40 زرگرین + کود آلی مایع ویتازر + کود میکرومیکس زرگرین NPK 13 13 13 (به صورت محدود استفاده شود)

خاک مناسب برای فیکوس رتوزا

فیکوس رتوزا خاکی با زهکشی بالا را ترجیح می‌دهد. ترکیبی از لوم، شن، سنگ‌ریزه، خاکدانه می‌تواند برای رشد این گیاه مناسب باشد.

رطوبت گیاه برای فیکوس رتوزا

فیکوس خشکی هوا را تحمل می‌کند. اما توصیه می‌شود برای تأمین رطوبت مورد نیاز و شادابی بونسای فیکوس غبارپاشی انجام شود.

دمای محیط برای فیکوس رتوزا

دمای مورد نیاز برای گیاه شما ۱۷ الی ۲۷ درجه سانتی گراد است که نیازمند محیط گرم می باشد. شاخ و برگ و گل این گیاه، با کاهش دما به زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد، شروع به از بین رفتن می کند. این گیاه نسبت به دماهای بیش از ۳۰ درجه سانتی‌گراد نیز حساس بوده و رشد آن متوقف میشود.

آفت و بیماری های فیکوس رتوزا

• آفت کنه: از آفات رایجی هستند که می توانند به فیکوس رتوزا حمله کنند. این حشرات اغلب گیاهان را با ایجاد تارهایی می پوشانند. سایر علایم آلودگی آن ها شامل، لکه های قهوه ای یا زرد بر روی برگ ها است.

• شپشک آرد آلود: بصورت توده پنبه‌ای سفید روی گیاه مشاهده می‌شود.

• بیماری لکه سیاه: هرچند که این بیماری بیشتر برای گل های رز است اما در بونسای رتوزا نیز دیده شده است. این بیماری توسط قارچی با نام Diplocarpon rosae ایجاد می شود که در شرایط گرم و مرطوب رشد می کند. علائم این بیماری در ابتدا با لکه های سیاه روی برگ ها آغاز و به تدریج زرد رنگ می شود. در صورت عدم درمان این بیماری، برگ ها قبل از ریزش کاملا زرد می شود. برای درمان این مشکل بهترین راه استفاده از قارچ کش ها است.

• سفیدک پودری: این قارچ در شرایط مرطوب رشد می کند. این کپک ها زمانی رشد می کنند که گیاهان در طول روز در شرایط گرم و خشک و در شب در شرایط سرد و مرطوب قرار می گیرند. علائم این بیماری شامل رشد کم و لکه های سفید گرد و غبار مانند روی برگ ها است.

• ریزش برگ های بونسای فیکوس رتوزا: آبیاری بیش از حد و یا آبیاری کم می تواند یکی از علل مهم در ریزش برگ های این گیاه باشد. همچنین این گیاه گاهی به تغییرات محیطی مانند تغییر میزان نور، دما و یا رطوبت حساس است. انتقال این درختچه به یک مکانی جدید ممکن است گیاه را دچار شوک کرده و باعث ریزش برگ های آن شود.

• بیماری لکه بر گی: این بیماری نیز توسط قارچ ها ایجاد می شود و در بین گیاهان آپارتمانی بسیار رایج است. در این نوع آلودگی، برگ ها قبل از قهوه ای شدن و ریزش، لکه های سیاه، قهوه ای و زرد را از خود نشان می دهند. برای پیش گیری بهتر است هنگام آبیاری از خیس کردن شاخ و برگ ها پرهیز کنید. برای درمان این مشکل نیز بهترین راه استفاده از قارچ کش ها است.

• شپشک سپردار : وجود لکه های قهوه ای بر روی ساقه نشان دهنده این آفت است. برگها در نهایت زرد و ریزش میابند . در صورت کم بودن تعداد آفت می‌توان با تکه‌ای پنبه که آغشته به صابون یا الکل است، آفات را از روی گیاه برداشت، اما اگر تعداد آنان زیاد است می‌توان از سموم حشره کش سیستمیک استفاده کرد.